18-09-2010 - EdeStad.nl De romantiek van de Piper Cub

Honderd jaar luchtvaart komt zaterdag 18 september op de Ginkelse Heide letterlijk overvliegen tijdens een groots opgezette luchtshow ter ere van Jan Hilgers. Hij maakte op 29 juli 1910 als eerste Nederlander een motorvlucht boven de kruising Zonneoordlaan/Hessenweg.

In aanloop naar het evenement, waar tussen de 50.000 en 100.000 toeschouwers worden verwacht, brengt Nieuwsblad Ede Stad een serie artikelen over de Jan Hilgers Memorial Airshow Ede. Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht is gevestigd op vliegbasis Gilze-Rijen. De stichting werd in 1969 opgericht door een groep voormalige jachtvliegers van de Luchtmacht. Eén van de enthousiaste leden is voormalig Edese Elly Elbertsen. Samen met haar echtgenoot Jan Verwoerd onderhoudt en vliegt ze de Piper Cub PH-ENJ.Elly Elbertsen op Gilze-Rijen. Collega’s maken aanstalten naar België te vliegen.

In 1995 is de naam van de stichting gewijzigd in Gilze-Rijen Historical Flight. De activiteiten worden mogelijk gemaakt door de professionele inzet van een grote groep deelnemers.

Zoals Elly Elbertsen. Ze werd in 1958 geboren aan de Telefoonweg in Ede.

"Natuurlijk herinner ik me die tijd goed. Ik kom uit een christelijk nest", kijkt ze terug. "De Cavaljéschool lag voor de hand, maar mijn ouders kozen voor de Paasbergschool. Later ging ik naar het Christelijk Streeklyceum aan de Irenelaan. Aan vliegen dacht ik toen nog geen moment. Dat kreeg ik van huis niet mee. Hoewel mijn vader altijd bij Defensie gewerkt heeft, en zelfs zijn dienstplicht heeft vervuld als crewchief op Vliegbasis Leeuwarden. Vaders advies voor de toekomst luidde meer ‘je koopt maar een groot schort, dan kom je er wel’. Vliegen was immers voor de elite, in ieder geval te ver weg voor een meisje uit Ede."

Vliegen was inderdaad nog niet aan de orde, maar Elly Elbertsen sloeg wel haar vleugels uit. "In 1976 ging ik een opleiding als röntgenlaborante volgen in het Nijmeegse Radboud. Een actieve periode, want zeilen en surfen waren de hobby’s. Ik had Gelderland voor goed achter me gelaten. Later verhuisde ik naar het ziekenhuis in Den Bosch, en ging in Brabant wonen. Ik werd in 1990 door Philips gevraagd om trainingen voor gebruikers van medische systemen in ziekenhuizen te verzorgen. Dat doe ik nog steeds met veel plezier."

"Ik had weleens een vliegtuigshow gezien. Ik was best geïnteresseerd, maar ik dacht nooit dat dat iets voor mij zou kunnen zijn, en zeker niet dat ik het zou kunnen betalen. Toen leerde ik Jan Verwoerd kennen. Ik mocht mee met een Piper Cub. Dat viel tegen. Het was warm, dat ding stonk naar benzine, en ik werd ontzettend misselijk. Maar ja, ik begon Jan wel steeds aardiger te vinden. Gaandeweg ging ik vaker mee. Het werd interessanter. Op een dag was ik aan ‘t surfen, toen er een Piper Cub over kwam. Het besef dat ik er aan toe was drong door."

Elly Elbertsen schreef een deftige brief aan de Stichting. ‘Wat kun je bijdragen, want iedereen heeft hier een taak’, luidde het antwoord. Elbertsen had definitief een nieuwe passie. "Jan en ik besloten in december 1994 samen te gaan wonen. Een maand later volgde de eerste les in de Piper Cub. En in juni 1995 de eerste solovlucht. Dat is werkelijk héél apart. Je vliegt maar één keer in je leven voor het eerst solo. Helemaal alleen in de lucht. Onvergetelijk. De instructeur woog 90 kilo. Met een veel lichter toestel voelde dat wel even heel anders aan. Na afloop werd ik in de blusvijver gegooid. Die luchtmachttraditie is sindsdien overigens weer ingevoerd bij de club. Er zijn trouwens weinig vliegende vrouwen. Aviatrices, of vliegeniersters. Pilote vind ik zo officieel, dan denk je gelijk aan strepen, en zo. Houd het maar op vlieger m/v."

Vakanties zien er tegenwoordig ook anders uit. "Ja, dan kan ook met de Piper Cub", vertelt Elly Elbertsen. "We zijn net terug uit Zweden. Seppe, Noord-Duitsland, Denemarken, Zweden. Dat zijn hele onderweg leuke bijeenkomsten. En zowel in eenvoudige hutjes als luxe hotels overnachten."

Elly en Jan zijn geregeld actief in formatie tijdens demonstraties en luchtshows. Bijvoorbeeld in swan (zwaan) vorm. "Ja, die demo met vijf toestellen boven de Drimmelse haven was ooit wel heel speciaal. Jan en ik vlogen naast elkaar. Met elkaar praten over de radio is ongebruikelijk. Alleen de leider van de formatie doet dat. Opeens zei Jan: ‘Piper 5 to Piper 4’. Ik dacht, ik doe iets niet goed. Jan vervolgde met: ‘Mijn dag kan toch niet meer stuk, zullen we dan ook maar trouwen?’. Ik was verbijsterd, en zei helemaal niets. Jan zei daarvoor namelijk altijd dat zoiets voor hem niet hoefde. Maar Jan was nog niet klaar, en reageerde: ‘I take this for a yes!’ Iedereen begon te jubelen, en beneden werden alle perforators leeg gehaald. Het was heel leuk. In 2002 zijn we inderdaad getrouwd. Vliegend dus. Enkele instructeurs waren getuigen. We vlogen naar Budel, en zijn in het stadhuis van Thorn getrouwd. En daarna weer de lucht in. Vooral het omkleden was hectisch. De trouwkleding zat onder de overall."

Tijdens het gesprek lopen andere clubleden binnen. Rene en Anja Veldhuizen bereidden een vlucht naar België voor. Ze gaan een verjaardag vieren in een kasteel. "Verrek, merkt Veldhuizen op. Ede? Mijn voorouders woonden in boerderij De Slijpkruik."

Later verslechteren de omstandigheden boven Brabant, en lijkt de geplande vlucht er niet in te zitten. Maar de toestellen in de hangars zijn indrukwekkend. En dat geldt tevens voor de privé rondleiding in het museum.

"Ik ga toch nog even naar Seppe bellen", kondigt Elbertsen aan. Even later komt ze naar buiten. "Seppe is voorlopig schoon. Kom op, we gaan!!"

De verkeerstoren geeft groen licht, maar de accu van het prachtige toestel wil niet meewerken, en moet de volgende dag vervangen worden.

Een dag later vliegt het echtpaar uit Rijen de PH-ENJ naar thuisbasis Seppe, in het westen van Noord-Brabant.

Ze hebben die dag op Gilze-Rijen ook nog afspraken om te slepen. Zweefvliegtuigen moeten door een andere kist, de Scout, op gewenste hoogte gebracht worden.

18 september is Elly Elbertsen tijdens de Jan Hilgers Memorial Airshow boven de display van de Ginkelse Heide te zien. Ook de Spitfire van de stichting is present. Het belooft met de rest van het programma een indrukwekkend schouwspel te worden.

"Seppe is schoon. We gaan!"

Ook een Spitfire van de stichting komt naar Ede.